Adaptivna vrijednost

Dio serije o
Evoluciji
Dijagram divergencije modernih taksonomskih grupa iz zajedničkog pretka
Ključne teme Uvod u evoluciju Zajednički predak Dokazi evolucije
Procesi i ishodi Populacijska genetika Varijacija Raznolikost Mutacija Selekcija Adaptacija Polimorfizam Genetički drift Genski tok Specijacija Adaptivna radijacija Kooperacija Koevolucija Divergentna evolucija Konvergentna evolucija Paralelna evolucija Izumiranje
Prirodna historija Porijeklo života Historija života Hronologija života Evolucija čovjeka Filogenetsko stablo Biološka raznolikost Biogeografija Taksonomija Evolucija taksonomije Kladistika Tranzicija fosila Masovna izumiranja
Historija teorije evolucije Pregled Renesansa Prije Darwina Darwin Porijeklo vrsta Prije sinteze Moderna sinteza Molekulska evolucija Evo-devo Trenutna istraživanja Historija paleontologije (hronologija)
Polja po oblastima Primjene evolucije Biosocijalna kriminologija Ekološka genetika Evolucijska estetika Evolucijska antropologija Evolucijsko računarstvo Evolucijska ekologija Evolucijska ekonomija Evolucijska epistemologija Evolucijska etika Evolucijska teorija igara Evolucijska lingvistika Evolucijska medicina Evolucijska neuronauka Evolucijska fiziologija Evolucijska psihologija Eksperimentalna evolucija Filogenetika Paleovirologija Selektivno križanje Biosistematika Univerzalni darvinizam
Socijalne implikacije Evolucija kao činjenica i teorija Socijalni efekt Kontroverza kreacije-evolucije Prigovori evoluciji Nivo podrške
Kategorija:Evolucijska biologija
p r u

Adaptivna vrijednost ili fitnes (eng. fitness), često označavana kao ${\displaystyle f}$ ili ${\displaystyle w}$ u populacijskoj genetici je centralna premisa teorije evolucije. Može definirati ili u vezi sa genotipom ili u datom okruženju fenotipom, a u konačnici i genom. U svakom slučaju, opisuje sposobnost preživljavanja i razmnožavanja, te je jednak prosječnom doprinosu genskom fondu naredne generacije koji je strukturiran prema prosjeku jedinki određenog genotipa ili fenotipa. Izraz "Darvinov fitnes" se često koristi kako bi se u široj komunikaciji jasno razlikovao os fizičke kondicije. Ako razlike u adaptivnoj vrijednosti alela datog gena utiču na Darwinov fitnes, onda će se njihove frekvencije mijenjati u nizu generacija; alela s višim fitnesom će postati češći. Ovaj proces se naziva prirodna selekcija, (prirodno odabiranje ili kratko selekcija, u evolucijskom smislu).^[1]

Adaptivna vrijednost jedinki se manifestira u fenotipu, jer je prirodno odabiranje evolucijska snaga koja nije u stanju prepoznati unutrašnje (genetičke) potencijale organizama. a u Preko fenotipa, koji je rezultanta interakcije genotipa i spoljnih činilaca, indirektno su pogođeni i geni datog fenotipa, pri čemu odgovor genotipa može biti različita u različitim okruženjima. Ni fitnes različitih jedinki sa istim genotipom nije nužno jednak. Međutim, budući da je adaptivna vrijednost genotipa ostvaruje kao prosječna veličina, to će se odraziti na reproduktivni ishode svih jedinki s tim genotipom u datom okruženju ili skupom okruženja.

Inkluzivni (populacijski) fitnes se razlikuje od pojedinčnog uključivanjem adaptivnosti alela jedna individue u opstanak i/ili umnožavanje drugih jedinki koji dijele taj alel, pa i prednost u odnosu na individue sa različitim alelima.

1. ^ Wassersug J. D., Wassersug R. J. (1986): Fitness fallacies. Natural History 3:34-37.